Klimaat en de verkiezingen van 2021

11 maart 2021

Omdat klimaat en duurzaamheid één van de belangrijke thema’s is bij de komende Tweede Kamerverkiezingen is, legde Heuvelrug Energie de klimaatwoordvoerders van de zeven lokale politieke partijen 10 vragen over dit thema voor. Binnen een paar dagen ontvingen we antwoorden van Florien Scager (VVD), Ernst Hart en Paul Bijlsma (OPEN = PvdA & GroenLinks), Lennart van der Burg (D66), Werner van Katwijk (CDA), Anouk Haaxma, (BVHLokaal) en Gijsbert Doornenbal (SGP). Van de ChristenUnie hebben we helaas geen respons ontvangen.

Standpunten van lokale partijen in de gemeente Utrechtse Heuvelrug in reactie op tien vragen over klimaat & duurzaamheid door coöperatie Heuvelrug Energie – maart 2021

11 maart 2021

U kunt het volledige document ook als PDF downloaden.

1. Onderzoek toont aan dat veel mensen zich zorgen maken over klimaatverandering en dat in hun stem laten meewegen. Merkt u dat ook bij uw achterban?

VVD: wij merken dat ook wel tot op zekere hoogte, maar wij merken ook dat naast de zorgen over klimaatverandering ook andere zorgen spelen en meewegen. Onze mooie groene omgeving is erg geliefd en er zijn veel zorgen over de huidige oplossingsrichtingen windmolens en zonnevelden. Die tasten ons landschap aan. Vormen een bedreiging.

OPEN: ja, het gevoel van urgentie is groot, vooral bij onze jongeren. Veel mensen zien bijvoorbeeld dat de lucht schoner is nu er minder vliegverkeer is en het wordt steeds duidelijker dat de (extreme) natuurverschijnselen met de klimaatverandering te maken hebben.

D66: jazeker, van jong te oud dringt de urgentie door van de klimaat crisis en dat drastische veranderingen nodig zijn

CDA: zowel in de partij als in de achterban is dat aanwezig. Maar dat speelde al langer. Het past bij het CDA uitgangspunt van rentmeesterschap om aandacht te geven aan onze Aarde. Accenten kunnen verschillen maar het is een centraal aandachtspunt.

BVHLokaal: er is een algemeen besef en welwillendheid om met elkaar de schade aan de aarde, onze leefomgeving te moeten terugbrengen. Daar is draagvlak voor, mits dat op een eerlijke en logische wijze gebeurt.

SGP: In de achterban merken we een toenemende belangstelling voor klimaatverandering, met name ook bij jongeren. Voor de meeste is dit echter niet dé reden om de SGP te steunen.

2. Hoe urgent is het volgens uw partij om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen? Wat betekent dat voor de komende 4-5 jaar voor de Utrechtse Heuvelrug?

VVD: Dat is zeer urgent. Voor de komende jaren voor de Heuvelrug betekend dat nu ons lokale afwegingkader is vastgesteld evenals een eerste regionale energiestrategie en er wordt gezocht naar ruimte en draagvlak voor zon en wind. De komende jaren zal dat worden uitgevraagd.

OPEN: Enorm urgent! Dat betekent: minder mobiliteit met fossiele brandstof, minder verbruik van energie, minder productie en consumptie van vlees.

D66: de 1 graden opwarming zijn we al gepasseerd. Als we op de huidige voet doorgaan dan zijn we voor 2030 op de 1,5 graden. Dit zal desastreus zijn, ook voor o.a. natuur op de Heuvelrug. Denk aan toenemen droogte en het verlies aan biodiversiteit. Wat moeten we gaan doen? Ten eerste en belangrijkste ons gedrag aanpassen. Plantaardig eten, auto laten staan en energie besparen. Dit heeft direct effect. Daarnaast zijn technische maatregelen nodig, we zullen ook in onze gemeente zonnepanelen zien op daken van huizen. In plaats van intensieve landbouw krijgen we nu een zonnepark met waterberging en biodiversiteit en windmolens land infrastructuur

CDA: wij zijn al te veel ver gegaan met de uitstoot van broeikasgassen en gelukkig is er ook een kentering in het beleid. Het is natuurlijk niet nieuw. Ook in de afgelopen decennia was er een groeiende aandacht. Zoals bijvoorbeeld met de CfK's uitstoot. Die zijn succesvol teruggedrongen. Ik zelf kom uit Schiedam en heb in Vlaardingen op school gezeten. Ben opgegroeid met smog en snuffelpalen. Ook daarin zijn grote stappen gemaakt. De lucht is daar een stuk zuiverder dan 50 jaar geleden. We staan nu voor de opgave om CO2 terug te dringen. Voor onze gemeente betekent het dat wij naar vermogen moeten zien bij te dragen aan haalbare doelen in het klimaatakkoord. Maar ook op die terreinen waar we wat kunnen betekenen

Er is al veel verbeterd, naar vermogen bijdragen aan haalbare doelen.

BVHLokaal: Dat moeten we met elkaar op de Heuvelrug, in NL, in Europa en wereldwijd doen. We wonen hier niet op een eilandje. De verantwoordelijkheid om dat samen te doen is er. Maar ook het besef dat de eigen invloed beperkt is.

SGP: De komende jaren willen we inzetten op het verlenen van de benodigde vergunningen voor duurzame opwek, het wegnemen van belemmerende maatregelen en het maximaal stimuleren en inzetten op energie besparen en isolatie. Daarnaast volop investeren in innovatie.

Antwoord op een andere vraag.

3. Steeds meer partijen pleiten voor meer regie op de energietransitie op nationaal niveau. Dan gaat het onder meer om het bepalen van de meest geschikte locaties voor zonnepanelen en windmolens. Wat is uw visie daarop?

VVD: Mijn persoonlijke visie hierop is dat we als gemeente zelf gaan over ons grondgebied. Tegelijkertijd zie ik ook de problemen die daardoor zijn en nog gaan ontstaan vooral rondom gemeentegrenzen. Daar is wel wat bij nodig, maar een dergelijke mate van regie is niet mijn eerste keus. Ik vind het geen goed idee als in Den Haag wordt bepaald dat er een windmolen in het Nationale Park gaat komen. Dat roept ook weer (meer) weerstand op. We beslissen zelf over onze achtertuin.

OPEN: De gemeente Utrechtse Heuvelrug is geen eiland. Daarom moet er op verschillende niveaus geacteerd worden, maar wel in samenhang. Dus zowel nationaal, regionaal als lokaal.

Bij teveel regie op nationaal niveau zal de participatie van inwoners minimaal zijn en het gevoel van ‘door de overheid opgelegd’ groter worden, waardoor er meer weerstand ontstaat. Teveel lokale regie kan ertoe leiden dat op voorhand locaties worden uitgesloten en doelstellingen mogelijk niet gehaald kunnen worden. Beide aspecten vinden wij ongewenst. We moeten een goede balans zien te vinden tussen lokaal/draagvlak en nationaal/doelen halen.

D66: er komt nu veel op gemeente af, eigenlijk te veel. Meer ondersteuning en regie is nodig. D66 pleit o.a. voor een burgerforum zodat ze kunnen meedenken met de energie transitie. Daarnaast willen we een klimaat autoriteit die zorgt dat alle mooie ambities daadwerkelijk worden behaald.

CDA: dat ligt er aan wat onder regie wordt verstaan. Dwingend opleggen van in Den Haag bedachte maatregelen en locaties werkt niet en zorgt er voor dat je draagvlak verliest voor noodzakeijke maatregelen. Uiteindelijk zullen we met zijn allen een gedragsverandering moeten bewerkstelligen. De overheid kan dat niet zonder de burgers en de bedrijven. Als regie betekent dat beter wordt nagedacht welke maatregelen als van nature bij welke regio's passen dan is dat beter. Onze gemeente is bijvoorbeeld goed in het vastleggen van CO2 in bossen, in feite zijn we al een CO2 neutrale gemeente, maar we zijn niet goed in duurzame energie opwekken via windmolens. We liggen in het meest windluwe gebied van Nederland. Pak de windkaart er maar bij. Bij ons zou een windmolen 240 meter hoog moeten worden om nog enigszins wind te vangen. Windmolens horen in zee of bij zee. Daar leveren ze veel meer op. En als bijkomend voordeel. Het zeeleven rondom zo'n windmolen floreert. Er ontstaan mossel- en oesterbanken en kleine koraalriffen. Biologen voorspellen zelfs dat we over enkele tientallen jaren een heldere Noordzee hebben.

BVHLokaal: Dat zegt BVHLokaal al vanaf het begin. Door in elke gemeente energie op te wekken, ver rommelen we ons landschap. En het is niet efficiënt en niet duurzaam. Molens en zonnevelden komen zo niet op de plekken met minste negatieve impact voor mens en natuur. En ook niet op de plekken met de hoogste opbrengst. Wek energie daar op waar het efficiënt en duurzaam is, en dat is niet op de UH.

SGP: Landelijk moet er regie komen door in te zetten op alternatieven voor zon- en wind, zoals kernenergie, thorium. Locaties voor zon- en wind aan de provincies en gemeenten overlaten. Wel graag een nationaal actieplan voor isolatie en nationaal en Europees samenwerken voor een gezamenlijk klimaatbeleid bijv. voor luchtvaart, zware industrie, agrarische sector, mobiliteit etc.

4. Waar legt uw partij de accenten als het gaat om de verduurzaming van de energievoorziening wat betreft:

· energiebesparing en duurzame opwekking?

· aard en schaal van duurzame opwekking: zon, wind, anders? Relatief kleinschalig op daken versus grootschalig op land?

· lokaal eigendom en zeggenschap?

· omgevingsvoorwaarden: relatie met landschap, natuur, biodiversiteit, landbouw?

VVD: De nadruk ligt bij onze partij (lokaal) op de volgorde. Eerst maximaal besparen en de daken benutten voor opwek voor we op land ruimte maken voor grootschalige opwek. In aanvulling daarop vinden wij het nu stimuleren van innovatie belangrijk omdat we nu al weten dat we het met zon en wind niet redden. Wij zien initiatieven hier graag zoveel mogelijk in lokaal eigendom, maar in ieder geval voor meer dan de helft. Zeggenschap is ook een belangrijke en er moet lokaal voldoende draagvlak voor zijn. Omgevingsvoorwaarden stellen we heel nadrukkelijk. Daar hebben we ook een amendement voor ingediend. Landschap weegt daardoor nu zwaarder en mocht er sprake zijn van compensatie van natuur kan dat alleen binnen de gemeentegrens.

OPEN: Deze vraag is voor ons niet helemaal duidelijk. Maar in algemene zin kiezen wij voor maatwerk en balans in keuzes. Wij realiseren ons terdege dat er altijd sociale, groene en ruimtelijke spanningsvelden zullen zijn. Wij beschouwen lokaal eigendom, zeggenschap en (financieel) meeprofiteren als sleutelfactoren tot succes.

D66: We doen zaken parallel. Op grotenschaal met een industriële aanpak gaan we miljoenen huizen isoleren en voorzien van zonnepanelen. En ja het hele dak en niet maar 3 stuks. We willen zonnepanelen ook verplichten op bedrijfsdaken. We gaan de Noordzee benutten en hier 6.000 turbines plaatsen. Lokaal gaan we ook energie opwekken. Het initiatief en eigenaarschap ligt zoveel mogelijk bij de lokale coöperaties en we kijken naar meervoudige ruimtegebruik

CDA: energiebeleid begint met de isolatie van woningen, lager energieverbruik (wat je niet gebruikt hoef je ook niet op te wekken). En hoewel we al een CO2 neutrale gemeente zijn, moeten we toch een bijdrage leveren aan de nationale opgave in het klimaatakkoord want we zijn geen energie neutrale gemeente. Dus ligt bij ons accenten op:

– Zon op het Dak waaronder ook de postcoderoosprojecten zoals die op de Binder en de brandweerkazerne,

– wij hebben een (aangenomen) motie ingediend om langs de A12 tussen Driebergen en Maarn zonnepanelen aan te leggen. Dat levert minimaal 8 Mw op,

– wij hebben de suggestie gedaan om grondopstellingen te realiseren onder de hoogspanningsleidingen in onze gemeente. Dat is zo'n 64 Ha. We stellen dan wel de eis dit 'open zonnelinten met ruimte voor biodiversiteit' zijn en goed visueel ingepast in het landschap.

– Verder vinden we ook dat de waterkrachtcentrale bij Amerongen meegeteld moet worden die levert 10 Mw op. En wellicht kan deze nog verbeterd c.q. uitgebreid worden.

– En verder levert innovatie een schat van mogelijkheden op. Zonnepanelen zijn 20 x zo effectief geworden in vergelijking met 20 jaar geleden. In laboratoria wordt nu al kunstmatige kerosine gemaakt van CO2 en zijn ook andere brandstoffen mogelijk.

-Ik denk dat met bovenstaande voorstellen een bijdrage van 0,24 Twh kan worden gehaald.

-Over lokaal eigendom ben ik wat sceptischer dan anderen. Dat kan wel bij een project als de postcoderoos. Maar de investeringen om die 0,24 Twh te halen zijn zo groot dat lokaal kapitaal dat niet zal kunnen bekostigen. Als je lokaal eigendom gaat eisen zullen we de doelstellingen niet gaan halen.

Omgevingsvoorwaarden: de maatregelen die we nemen moeten goed in te passen zijn in ons landschap. We zijn een groene gemeente en willen dat blijven. Maar in ons coulissen landschap moet een open zonneweide of zonnelint goed visueel te verstoppen zijn. Een uitdaging is het om veldopstellingen en landbouw goed te combineren. Daarvoor moeten we anders naar land kijken en met name de graslanden. Nu is het hebben van land gekoppeld aan de hoeveelheid mest en aan de aantallen vee die je mag houden. We hebben dus een mestprobleem niet een landprobleem. De graslanden bestaan voornamelijk uit raaigras en dat levert weinig biodiversiteit op. Ergens in die mix ligt de oplossing. Los het mestprobleem op, realiseer open grondopstellingen waar ook ruimte is voor een betere biodiversiteit en daarmee zorg je ook voor een verbetering van de inkomsten voor de boer.

BVHLokaal Landschap, natuur en biodiversiteit is net zo belangrijk voor een duurzame toekomst als schonere energie. Maar die worden nu te weinig meegenomen. Daarbij moet je doen waar je goed in bent. Wij zijn een groene gemeente en slaan met onze bossen veel CO2 op. Dat zouden we meer moeten doen. Dus lokaal inzetten op meer groen. De natuur staat nl ook enorm onder druk.

SGP: We maken ons met name sterk om de belemmerende regelgeving weg te nemen. Komende jaren moet isolatie en energie besparing prioriteit krijgen. Bij duurzame opwek zetten we in op zon op daken en als het noodzakelijk is om de doelen te halen ook op windmolens, waarbij we niet op voorhand locaties zoals in het bos uitsluiten. Wij zijn tegen zon in veldopstelling op goede natuur- en landbouwgrond.

5. Welke mogelijkheden gaan innovatieve technieken ons bieden? Welke innovatie is kansrijk en heeft de aandacht van de gemeente nodig?

VVD: Helaas heb ik geen glazen bol, maar waterstof moet wat ons betreft de of meer aandacht krijgen. Bijvoorbeeld in het licht van de warmtetransitie. We hebben wel een hele goede (gas)infrastructuur liggen en maar zeer beperkt alternatieve warmtebronnen.

OPEN: Aandacht voor innovatie is onontbeerlijk, omdat er steeds vernieuwde inzichten en verbeterde technieken komen. Waterstof is kansrijk, zeker voor zwaar vervoer op korte termijn en verwarming op de lange termijn.

D66: Voor Utrechtse Heuvelrug kunnen we in de toekomst gebruik maken van Geothermie bijvoorbeeld in Driebergen. Amerongen zou goed verwarmt kunnen worden op waterstof

CDA: Er zijn hele positieve berichten over innovatieve technieken. Ik noemde al de betere zonnepanelen, De fabricage van brandstoffen uit CO2. Er kan veel energie worden gewonnen op de grens van zout en zoet water, dus bij de monding van de rivieren. Een er zijn zoveel meer ontwikkelingen. Zelfs een aluminiumfabriek die dienst doet als tijdelijke back up als de opwekking van duurzame energie via wind en zon wegvalt. Er wordt zelfs verondersteld dat over 20 jaar er een schone vorm van kernenergie mogelijk zal zijn. En waar is het Plan Lievisse gebleven? Vroeg of laat wordt dat ook weer uit een la gehaald.

Dat zijn grote innovaties. Voor onze gemeente gaat het om kleinere zaken. Van Led verlichting tot het elektrisch maken van het lokale verkeer. Van verduurzaming van panden via innovatieve technieken en eventuele thermische aardwarmte. Maar wellicht zouden we ook proefgemeente kunnen zijn voor een kennisinstituut op het gebied van innovatieve technieken. Als je maar ambitie hebt.

BVHLokaal: Dit moet je niet lokaal willen ontwikkelen.

SGP: Innovatie op het gebied van waterstof en thorium bieden kansen. In samenwerking met de WUR en de vallei gemeenten moeten we agrariërs ruimte geven voor innovatie oplossingen om hun bedrijfsvoering te verduurzamen.

6. Hoe kunnen we de warmtetransitie meer onder de aandacht van de inwoners brengen?

VVD: Ik denk dat daar al veel aandacht en bereidheid voor is, maar er hangt een kostenplaatje aan dat voor veel mensen te hoog is. Naast het kostenplaatje zijn er ook andere nadelen zoals minder gezonde lucht in huis, geluidsoverlast warmtepompen etc. Dat is natuurlijk logisch gezien de stand van deze transitie.

OPEN: Door heel gericht op buurt- of zelfs straatniveau de beste oplossing te bieden en te promoten.
Voor de uitvoeringskosten van de warmtetransitie is wel extra geld vanuit het Rijk nodig (zie ook moties VNG).

D66: wijk voor wijk. In de warmte transitie visie laten we duidelijk zien wanneer een wijk van het gas af gaan en vragen we bewoners zich te organiseren. Dan wordt het concreet. We kijken dan ook naar mee koppel kansen. Denk aan meer groen in de wijk? Of auto vrije straten.

CDA: De warmtetransitie gaat een moeilijk verhaal worden. Daar moet je realistisch in zijn. Aardgasvrije woningen lijken achter de horizon te verdwijnen vanwege de hoge kosten. Je moet hopen dat ook innovatie hier ons gaat redden en het allemaal goedkoper gaat maken. Pas als de kosten flink omlaag gaan zullen mensen bereid zijn om over te schakelen. In de tussentijd kan je natuurlijk wel gedeeltelijk overschakelen op het anders opwekken van warmte. Via hybride warmtepompen. Via koude warmte opslag. En vooral door het isoleren van woningen en bedrijfspanden. En hopen dat de voorlopers de anderen mee zullen nemen in de ontwikkeling.

BVHLokaal: Volgens mij is die voldoende onder de aandacht. De vraag is alleen of er op dit moment een betaalbaar/kostenneutraal alternatief voor inwoners is. Zolang dat er niet is verwachten wij een lage bereidheid.

SGP: Komende jaren moet de focus liggen op reductie van C02 door energie besparen, zon op daken en isolatie. De warmtevisie moeten we vanaf 2030 op gaan pakken.

7. Wat is er in uw ogen voor nodig vanuit de gemeentelijke politiek om daadwerkelijk meters te maken op weg naar aardgasvrij wonen en werken in de Utrechtse Heuvelrug in 2050. En wat is daarbij uw tussendoel voor 2030?

VVD: Wij staan zelf voor dezelfde tussendoelen als het Rijk hanteert. Tegelijkertijd verloopt een transitie niet lineair en is de helft van het einddoel niet realistisch. Er zijn vooral financiële middelen voor nodig en meer alternatieven (innovatie).

OPEN: Het moment en proces van uitvoering zo optimaal mogelijk insteken. We volgen hierbij de landelijke doelstelling als minimum.

D66: beginnen met de eerste wijken en leren van wat er landelijk gebeurt.

CDA: wat ik al zei. Aardgasvrij wonen (en werken) daar is een innovatie voor nodig anders lukt het niet. Ik kan daar nog geen tussendoelen stellen. Als je ziet wat de landelijke doelstelling is/was en wat daar tot nu toe van is gerealiseerd dan word je er somber van. Hopen maar dat er een nieuwe goedkopere warmtetechniek komt of dat we een winbare warmtebel in onze grond vinden.

BVHLokaal: zie antwoord vorige vraag 6.

SGP: komende jaren moet de focus liggen op reductie van C02 door energie besparen, zon op daken en isolatie. De warmtevisie moeten we vanaf 2030 op gaan pakken. Nieuwbouw gasloos is overigens prima. De gemeente moet ruimte krijgen om te innoveren en zaken uit te testen. Voldoende financiële middelen zijn nodig. Overigens kunnen gemeenten deze extra opgave niet aan. Landelijk regie, ondersteuning en expertise is nodig. Kortom: aardgasvrij prima, maar wel betaalbaar, comfortabel en duurzaam.

8. Ziet u mogelijkheden om de energie- en warmtetransitie te gebruiken voor versterking van de lokale economie? Zo ja, welke aanpak is daarvoor nodig?

VVD: Die zien wij zeker. Bijvoorbeeld dat lokale eigenaarschap, het stimuleren van innovatie.

OPEN: Ja, door het lokaal inkopen van materialen en diensten. En door het geld dat vrij komt bij de energiebesparing weer lokaal in te zetten.

D66: zeker! Nu gaat er jaarlijks meer dan 50 miljoen euro onze gemeente uit via onze energie rekening. Als we lokaal investeren in een duurzame energie voorziening blijft de opbrengst lokaal. Daarnaast zorgt dit voor meer samenwerking in de wijk

CDA: dat is een moeilijke vraag. Wij hebben geen maakindustrie op dat gebied binnen onze gemeente. Wellicht dat ingenieursbureaus en adviesbureaus hier een plek zouden kunnen vinden. Je zou ze misschien actief kunnen aantrekken. De winning van duurzame energie zelf levert maar heel weinig op voor de economie als zodanig. Met uitzondering misschien van wat verdiensten voor de eigenaren. Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat daar dan (tot nu toe) heel veel subsidie op binnenkomt en die kan op den duur wegvallen. Ikzelf heb 20 zonnepanelen op de Binder en dat is een goede investering geweest. Maar zonder de belastingfaciliteiten was het financieel niet rendabel geweest. Uiteindelijk zal de energiebesparing en ook een op den duur goedkopere energieopwekking geld opleveren voor de portemonnee van de burger. En dus weer de koopkracht vergroten.

BVHLokaal: Tenzij er landelijk geld komt, heeft deze gemeente geen geld om de transitie kostenneutraal voor inwoners te maken. Lokale ondernemers zullen pas inspringen als er geld te verdienen valt. Dus zonder geld geen snelle, grootschalige, transitie.

SGP: Dit zorgt voor extra werkgelegenheid bij de uitvoering van werkzaamheden voor verduurzaming van gebouwen e.d. Lokaal kopen, direct bij de boer en uit de regio biedt ook kansen om de regionale economie te versterken.

9. Hoe maken we de energie- en warmtetransitie inclusief? Hoe krijgen we het voor elkaar dat werkelijk iedereen kan meedoen?

VVD: Dat is alleen mogelijk als het betaalbaar is voor iedereen.

OPEN: Allereerst door inclusief denken als standaardbenadering te hanteren. Vervolgens vormen lokaal eigendom, zeggenschap en (financieel) meeprofiteren voor álle inwoners volgens ons de sleutel tot succes.

D66: dit is een hele belangrijke vraag. Energietransitie is geen luxe. Op dit moment hebben honderdduizenden mensen in Nederland te maken met energie armoede, wat bekent dat ze een groot deel van hun inkomsten kwijt zijn aan energie. het verduurzamen en besparen moet juist bij deze groep beginnen

CDA: dat is denk ik via landelijk beleid. De salderingsregeling, de diverse subsidieregelingen, de energiebelasting regelingen. zorgden er voor dat iedereen daarvan kon profiteren. Als gemeente kan je veel minder op dat gebied. Samen met Lennart van der Burg van D66 en Dick Karssen van de CU heb ik het initiatief genomen voor een lokaal klimaatakkoord. Misschien dat we via zo'n 'eigen' klimaatakkoord kunnen bereiken dat veel burgers meedoen.

BVHLokaal: Zie vraag 8. Kostenneutraal

SGP: Hiervoor is het belangrijk dat keuzevrijheid in energiemix blijft en de energietransitie voor iedereen betaalbaar blijft.

10.Heeft u verder nog opmerkingen over het lokale klimaat- en duurzaamheidsbeleid die u graag kwijt wilt?

OPEN: Als gemeente zijn wij op zich redelijk goed bezig met duurzaamheidsbeleid, ondanks onze beroerde financiële positie. Daarnaast verwachten wij veel van het proces om tot een Lokaal Klimaatakkoord te komen. Het draagvlak bij inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties is daarvoor gelukkig aanwezig. De kunst wordt evenwel om ook jongeren hierbij voldoende te betrekken!

D66: duurzaamheid of beter volhoudbaarheid is geen keuze het is een harde randvoorwaarde. De discussie lijkt alleen te gaan over zonneparken of windturbines. Duurzame opwekking is hartstikke nodig maar het is breder. Wat eten we? Waar gaan we naartoe op vakantie? Wat kopen we in de winkel? Wat doe ik op mijn werk? Hiermee kunnen we morgen het verschil maken! Om deze energie van mensen te benutten is D66 Utrechtse heuvelrug initiatiefnemer geweest van het lokale klimaat akkoord hier gaan we samen werken aan een duurzame gemeente!

CDA: het is een beleidsterrein waar je bij uitstek verschillende groepen hebt. De 'strong believers', de 'early adapters', de grote middenmoot en de tegenstanders/ontkenners. Om te kunnen slagen, om je doelstelling te kunnen halen, heb je de grote middenmoot nodig. En dat zal een hele klus worden. Want lopen de early adapters en strong believers te hard dan raken ze de middenmoot kwijt.

BVHLokaal: Wij vinden het verstandig om de emotie uit het klimaat en duurzaamheidsdebat te halen. En te kijken naar waar je feitelijk invloed op hebt. Het is een illusie dat deze gemeente de klimaatverandering gaat tegenhouden. Wel kunnen we samen stappen zetten. Begin daarbij met energie besparen. Daar valt voor nu het meeste te winnen. Voor de wereld en voor de inwoner.

SGP: Er moet veel meer nadruk komen op consuminderen en minder verbruik van grondstoffen, breder dan alleen energie.

Duurzame ambities volgend uit het klimaatakkoord kunnen we alleen realiseren als daar ook voldoende geld voor beschikbaar komt vanuit Den Haag.

De SDE++ subsidie moet aangepast worden zodat zon op daken aantrekkelijker wordt dan zon op grond.

Samen maken we de Utrechtse Heuvelrug groener